بازارچه محلی

 بر اساس تعاریف، بازارهای محلی می‌توانند مناسب‌ترین مکان جهت فروش محصولات و تولیدات کشاورزی بومی و صنایع دستی روستاییان در راستای اقتصاد مقاومتی و اشتغال‌زایی مولد باشند.

با توجه به این که امروزه افراد زیادی به عنوان خریدار و فروشنده با این بازارها در ارتباط هستند، پیداست که تقویت یا تضعیف آن بر قشر وسیعی از جامعه اثر می‌گذارد. 

از طرفی ساماندهی و بررسی وضعیت دست فروشان هم می‌تواند مؤلفه‌ای موثر بر شکل‌گیری بازارچه‌های محلی باشد که خود مقوله‌ای وسیع و قابل تامل برای مسئولان است.

اما در این میان، برخی از اساتید اقتصادی هم هستند که معتقدند، تقویت و راه‌اندازی بازارچه‌های محلی راهکاری کوتاه مدت و موقت برای برخی از تولیدکنندگان است و نمی‌تواند استمرار یابد و دفاع از این موضوع در جهت کاهش حاشیه‌های بازار یا حذف واسطه مطرح شده است. 

در این گزارش تاثیر بازارچه‌های محلی بر اقتصاد منطقه ای و ملی و نقش آن در رضایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مورد بحث قرار گرفته است.

تورج سلطنت پوری -رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج-، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بازارچه های محلی از مصنوعات دست‌ساز افراد محلی هر منطقه تشکیل و به عنوان اقتصادی خودکفا در منطقه محسوب می‌شود.

وی افزود: متاسفانه امروزه به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی و عدم استقبال مردم، نقش این بازارچه‌ها کم کم کمرنگ شده و به مرور زمان جمع آوری و فراموش شدند.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج، با اشاره به اینکه به طور کلی شاکله اقتصاد، به جز اقتصادهای ملی همچون نفت و معادن از اقتصادهای محلی هم نشات می‌گیرد، عنوان کرد: بازارچه‌های محلی از مهم‌ترین ارکان تشکیل دهنده اقتصاد منطقه‌ای است.

وی با بیان اینکه شهر سنندج در حال حاضر فاقد بازارچه‌های محلی به صورت جمعی است، ادامه داد: در بازارچه‌های محلی تولیدات مهم محلی و منطقه‌ای شامل پوشاک، مواد غذایی و سایر محصولات دیگر به فروش می‌رسد که اکنون در شهر سنندج به صورت نقطه‌ای مشاهده می‌شود.

سلطنت‌پوری در ادامه به تشریح "اقتصاد مقاومتی" پرداخت و گفت: اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که در مقابل تاراج سایر اقتصادها مقابله کند، با این توضیح که، با افزایش واردات وابستگی و اتکا به فروش منابع خام افزایش می‌یابد، اما زمانی که صادرات غیر نفتی و فروش محصولات معادن افزایش می‌یابد اقتصاد غنی‌تر و پویا تر می‌شود و اقتصاد اتکای خود به منابعی را که کارایی چندانی نداشته و روال پذیر بوده از دست می‌دهد، و این به معنی اقتصاد مقاومتی است.

وی افزود: در جریان بازارچه‌های محلی افراد توانمند می‌شوند، این افراد کارآفرین هستند و از منابع و نیروی انسانی شروع به تولید شغل با استفاده از پتانسیل و ظرفیت‌های موجود می‌کنند.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج با بیان اینکه بازارچه‌های محلی وسعت شغلی بسیار زیادی دارد و می‌تواند رسته‌های مختلف شغلی زیادی داشته باشد، ذکر کرد: در این بازارچه‌ها ما می‌توانیم حتی فروش صنعت گردشگری را شروع کنیم و بوم‌گردی را رواج دهیم.

وی اعلام کرد: سازمان ساماندهی مشاغل شهری سنندج، بحث توانمندسازی اقتصاد شهری را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده و اولین کاری که باید برای تحقق این مهم انجام گیرد ایجاد بازارچه‌های محلی و منطقه‌ای است که باید بتواند زمینه عرضه کالاهای با کیفیت و با قیمت مناسب برای مردم را فراهم کند.

سلطنت پوری بیان کرد: اولین اولویت بازارچه‌های محلی، تامین تولیداتی با خصوصیات منطقه جغرافیایی مربوط به خود است، به طوریکه چرخه پول در همان منطقه به گردش درآید و از آن خارج نشود. متاسفانه چند سال اخیر مشاهده شده است که فروشگاه‌های سایر مناطق جغرافیایی کشور، در کردستان دایر می‌شود و اجناس مربوط به مناطق خود را که اولویت ما نیست عرضه کرده و به فروش می‌رسانند. این در حالی است که ما خود در داخل استان فروشگاه‌های تولید پوشاک و مواد غذایی داریم.

وی عنوان کرد: اهمیت به لحاظ اشتغال‌زایی و کار آفرینی در این زمینه نشان می‌دهد که ما باید از صنایع خود در قالب بازارچه‌های محلی که عرضه کننده کالاهای محلی ما هستند حمایت کنیم.

رئیس سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری سنندج گفت: در حال حاضر شاید در سطح استان تولید داشته باشیم اما به دلیل عدم حمایت از بخش عرضه، تولیدکنندگان با شکست مواجه شده و در نقاط دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی ادامه داد: اگر حجم عرضه محصولات منطقه‌ای افزایش یابد، تولیدکنندگان محلی هم بیشتر ترغیب می‌شوند و به این ترتیب چرخه‌ای اقتصادی به وجود می‌آید که می‌تواند وسعت یابد، که این امر نمود عینی اقتصاد مقاومتی و اقتصادی که پایه آن منوط به خارج از کشور نیست به شمار می‌رود.

سلطنت پوری تشریح کرد: به طور مثال بازارچه های کالا به کالا که در شمال کشور وجود دارد و در آن تبادل اقتصای صورت می‌گیرد در کمترین اثر افزایش نرخ ارز و تورم قرار دارند، که اگر وسعت یابند می‌تواند بخش وسیعی از مناطق ما را پوشش  دهد، همچنین در بحث توانمندسازی روستاها نیز می‌تواند موثر باشد.

وی در پایان بر حمایت دولت و ارگان‌های نیمه دولتی از تشکیل بازارچه‌های محلی تاکید کرد.

در ادامه این گزارش، نظر چند دست فروش را در رابطه با تاثیر ایجاد بازارچه‌های محلی در ساماندهی وضعیت آنان جویان شدیم چراکه با وجود اینکه برخی از افراد به دنبال اصالت کالا و خرید کالاهای باکیفیت هستند برخی دیگر نیز به دنبال خرید ارزان هستند و به سراغ دست‌فروشان می‌روند. 

دستفروشان عمدتا کسانی هستند که سرمایه چندانی برای راه‌اندازی یک کسب و کار رسمی ندارند و در شرایط رکود اقتصادی،‌ امکان جذب آنها در مشاغل رسمی فراهم نشده است و باید فروشندگان خیابانی را به عنوان طبقه‌ای از بازیگران غیررسمی اقتصادی نگاه کرد.
کمال. ح مرد میان سالی که چند سالی است در خیابان فردوسی شهر سنندج مشغول فروش لباس بچگانه است با ناراحتی می‌گوید: دست‌فروشی شغل اول و آخر ما است و از سر اجبار و برای تامین امرار معاش خانواده‌ام به دستفروشی روی آورده‌ام، اگر کار باشد ما اینجا چه‌کار می‌کنیم.